Dwa artykuły wcześniej wymieniłem nawyki, które pobudzają odporność, a dokładniej aktywność tzw. komórek NK („natural killers”) – kluczowej broni organizmu przeciw nowotworom i wirusom. Teraz do Waszego arsenału dokładam kolejne działa – produkty, które zwiększają nie tylko aktywność, ale i żywotność komórek NK. Tak się wzmacnia odporność na wirusy.
Bardzo ważna rzecz: sprawność komórek NK jest szczególnie ważna u osób, które nigdy się nie szczepiły ani nie przeszły danej choroby wirusowej. Jeżeli jeszcze nie uzyskaliśmy odporności na wirusa, z którym mamy styczność, to właśnie od komórek NK będzie w znacznej mierze zależało, czy organizm pozwoli rozwinąć się chorobie, czy zdusi ją w zarodku!
LIKOPEN
Zawarty w pomidorach likopen jest nie tylko silnym antyoksydantem, ale też stymulatorem komórek NK. Mało tego – wydłuża im życie, odkładając w czasie apoptozę (z góry zaprogramowaną śmierć). Zwiększa także ich cytotoksyczność, czyli sprawia, że łatwiej i skuteczniej zabijają swój cel – wirusy i komórki nowotworowe.
Najlepszym naturalnym źródłem likopenu są pomidory – zarówno w formie surowej (wystarczą 2-3 na dzień), jak i przetworzonej. Przetwory są nawet nieco lepsze – podgrzewanie i rozdrabnianie pomidorów zwiększa biodostępność likopenu, dzięki czemu wchłania się łatwiej i w większej ilości. W związku z tym swoje dzienne zapotrzebowanie (5-15 mg) w całości zaspokoisz jedną porządną porcją sosu, koncentratu czy ketchupu.
LUTEINA
Jajka, dynia, szpinak, jarmuż i kapusta – wszystkie stanowią znakomite źródła luteiny. Jest ona bliską krewną likopenu i wykazuje wobec komórek NK identyczne właściwości – wydłuża im życie i zwiększa ich „apetyt” na wirusy i komórki nowotworowe.
BETA KAROTEN
Kolejny (obok likopenu i luteiny) członek rodziny karotenoidów. Ma on spektakularny efekt – potrafi odmłodzić układ odpornościowy nawet o kilkanaście, kilkadziesiąt lat. Dzięki temu silnie wzmacnia odporność na wirusy. Badania Hughesa z 2001 roku wykazały, że aktywność komórek NK u mężczyzn w wieku 65-86 lat jest identyczna jak w dużo młodszej grupie (51-64 lata), jeżeli tylko uzupełniają niedobór beta-karotenu. Można go przyjmować w formie suplementu, natomiast w Polsce mamy całkiem sporo naturalnych źródeł – szpinak, dynię, pomidory i oczywiście marchew.
SELEN
Selen nie tylko pobudza komórki NK, ale także nasila produkcję limfocytów T. Jest o tyle ważny, że jego niedobór mocno upośledza pracę układu odpornościowego (w tym komórek NK).
Według Instytutu Żywności i Żywienia dzienne zapotrzebowanie wynosi ok. 50 µg, a ilość tę łatwo uzupełnić w formie suplementów.
Selen bardzo trudno przedawkować, natomiast przekroczenie górnej normy (ok. 300 µg) może się wiązać z biegunką, zmęczeniem czy bólami stawów. Objawy te odnotowano jednak u osób, którym w czasie badań podawano 41749 µg selenu/dzień – aby wyrobić taką ilość, trzeba by jednak zjeść całe opakowanie suplementu. Albo i kilka opakowań. Standardowa, pojedyncza i bezpieczna dawka, która wzmacnia odporność na wirusy wynosi ok. 100 µg. Mało tego – badania na starszych osobach dowodzą podobnego efektu jak w przypadku beta-karotenu, czyli odmłodzenia układu immunologicznego.
WITAMINA E
Zapotrzebowanie na wit. E rośnie wraz z ilością spożywanych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Instytut Żywności i Żywienia zaleca 0,4 mg wit. E (a konkretnie jednej z jej form: alfa-tokoferolu) na każdy 1 gram NNKT. Ogólne zalecenia mówią o dziennym zapotrzebowaniu na poziomie 10 mg. Niedobór wit. E objawia się na różne sposoby – od zaburzeń koncentracji po dystrofie i zaburzenia płodności.
Nieoceniony jest natomiast jej wpływ na układ immunologiczny. Czasem nazywa się ją wręcz „strażnikiem odporności organizmu”. Jest to nadal kwestia sporna, bo nadal brakuje dowodów na jej jednoznacznie zbawienny wpływ na zdrowie. Udowodniono za to jeden konkretny efekt: zarówno witamina E, jak i selen, osłabiają m.in. wirusa grypy, niszcząc jego genom i wzmacniając obronną reakcję organizmu.
Wyświetl ten post na Instagramie.
Źródełka:
Źródełka: |
Krzysik M, Biernat J, Grajeta H. Wpływ wybranych składników odżywczych pożywienia na funkcjonowanie układu odpornościowego. Cz. II. Immunomodulacyjne działanie witamin i pierwiastków śladowych na organizm człowieka. Adv Clin Exp Med 2007, 16, 1, 123–133. |
Rayman MP. The argument for increasing selenium intake. Proc Nutr Soc 2002, 61, 203–215. |
Ivory K., Prieto E., Spinks C., Armah C. N., Goldson A. J., Daint J. R., Nicoletti C.: Selenium supplementation has beneficial and detrimental effects on immunity to influenza vaccine in older adults, Clinical Nutrition, 2015. |
Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. Instytut Żywności i Żywiuenia, 2012. |
Li, Qi, Huyan, Ting, Ye, Lin-Jie, Shi, Jun-Ling, Huang, Qing-Sheng. Lycopene Prolongs the Lifespan and Enhances the Cytotoxicity of NK Cells after Ex Vivo Expansion. International Journal of Research in Science. 2015.1.8.10.24178/ijrs.2015.1.1.08. |
Hughes DA: Dietary carotenoids and human immune function. Nutr 2001, 17, 823–827 |